Tungkol sa Akin

Aking larawan
Nueva Vizcaya, Region 2, Philippines
Maging bahagi sa pagpapaunlad ng wikang kinagisnan. Magbahagi ng iyong mga kaalaman sa anumang disiplina. Para sa atin ito!

Huwebes, Nobyembre 14, 2013

Dula at Nobela


Layunin
Paksang-aralin

A.Unang  Bahagi: Batayang Kaalaman Tungkol sa Dula

1. Natutukoy ang mga kahulugan, kahalagahan, at  katangian ng dula

2. Naiisa-isa ang layon o pakay ng dula

3. Nasasabi ang iba’t ibang salik ng dula





4. Natutukoy at napag-iiba-iba ang mga bahagi ng dula



Kahulugan ,kahalagahan, at mga Katangian ng Dula

Layon at pakay ng dula

Ang Salik ng dula
- yugto at tagpo ng dula
- tauhan
-diyalogo
-banghay
-layunin
-pamaraan

Mga bahagi ng dula
-banghay
-sulranin
-tunggalian
-kapanabikan
-kasukdulan
-wakas
-paksa at iba pa




Layunin
Paksang-aralin
B. Ikalawang Bahagi
Kasaysayan ng Dulang Pilipino
1. Nailalahad ang katangian
at halimbawa ng katutubong dula

2. Natatalakay ang layunin at uri ng dula noong panahon ng Kastila.

3. Natutukoy ang katangian at nilalaman ng dulang Tagalog noong panahon ng himagsikan.

4. Nailalarawan ang dula sa panahon ng Amerikano.

5. Nasusuri ang pag-unlad ng dula sa panahon ng Hapones at pagkaalis ng mga Hapon

6. Natatalakay ang pag-unlad ng dula sa kasalukuyang panahon.




.B. Kasaysayan ng Dulang Pilipino


1. Ang  Katutubong Dula



2. Dula sa Panahon ng Kastila



3. Dula sa Panahon ng Himagsikan




4. Dula sa  Panahon ng  Amerikano


5. Panahon ng Hapon



6. Dula sa Kasalukuyang Panahon

Layunin
Paksang-aralin

Ikallong Bahagi: Ag Mandudulang Pilipino at ang kanilang katha


1. Natutukoy ang mga mandudulang Pilipino ng makaluma at makabagong panahon









2. Nasasabi at nailalarawan ang mga tampok na dulang  sinulat ng mga nabanggit na manunulat.





Ang Mandudulang Pilipino at ang kanilang katha


“Walang Sugat” ni Severino Reyes

“Anak ng Dagat”
“Lakambini”  ni Patricio Mariano

“Kahapon, Ngayon at Bukas”  Aurelio Tolentino

“Dalagang Bukid” ni Hermogenes Ilagan

“Sino Ba Kayo” I JC Balmaceda

“Hulyo 4, 1954” ni Dionisio Salaazar

“Moses, Moses” ni Rogelio Sikat

   atbp.



Layunin
Paksang-aralin


Iba pang makabagong Manunulat ( Nasa guro na ang pagpapasya sa dulang nais suriin)


“Pitong Taon” I Fidel Sicam

Tanikalang Ginto” ni Juan Abad

“Sa Pula Sa Puti” ni Fracisco “oc” Rodrigo

“Kapangyarihan” ni C. del Mudo

Mutinlupa” I AV Hernandez

“Ama” ni Frank Rivera

Atbp.

Mga Makabagong Dula

Lamat sa Ugat” ni Lakangiting Garcia

“Isigaw Mong Muli, Nestra”

“Isang Karaniwang Misteryo” at iba pa.

Layunin
Paksang-aralin

IKaapat na Bahagi: Pagsusuri ng Iba’t ibang Uri ng Dula



1. Nasusuri at natatalakay ang iba’t ibang uri at halimbawa ng dula.


2. Napahahalagahan ang mga usaping moral na nakapaloob sa bawat dula.
Pagsusuri ng Iba’t ibang Dula




“Walang Sugat”- sarswela

“Dahil sa Anak”- komedya

Hulyo 4, 1954

Moses, Moses

Ama- madula

Yakapin ang Krus

Ambon, Ulan, Baha

Pitong Taon

Bubungang Lata

Itim na Paruparo

Atbp. Dula kaugnay ng ARH, CHSF, Makabayan, relihiyon at uliraning panlipunan

Panggitnang Pagsusulit     ( 9th week)

Layunin
Paksang Aralin

Ikaapat na Bahagi VI
Ang Nobelang Pilipino

1. Nailalahad ang pinagmulan ng nobela.
2. Natutukoy ang mga uri ng nobela.
    Natatalakay ang tatlong sangkap ng   
   mahusay na nobela.

3. Natutukoy ang tatlong bisa ng nobela.

4. Naipaliliwanag ang kasaysayan ng nobelang Pilipino.

5. Nakikilala ang mga nobelista at ang kanilang obra-maestra.

6. Naibabahagi ang buod ng ilang nobela sa bawat panahon.

Ang Nobela

1. Pinagmulan ng nobela
2. Katuturan ng nobela
3. Uri ng Nobela
4. Tatlong sangkap ng mahusay na nobela

5. Tatlong bisa ng nobela

5. Kasaysayan ng nobelang Pilipino
 -Mga Manunulat at ang kanilang obra-maestra

Lope K. Santos-Banaag at Sikat
Valeriano H. Peña- Nena at Neneng
Iñigo Ed Regalado-Sampaguitang Walang Bango


Gapo-Lualhati Bautista
Bulaklak ng Manila-Domigo Landicho

Landas sa Bahaghari ni Roberto Añonuevo

Luha ng Buwaya ni Amado Hernandez
Atbp.

Layunin
Paksang-aralin

7.. Nasusuri ang ilang piling akda.

8. Natatalakay ang nobela ayon sa iba’t ibang pananaw-pomalistiko
sosyolohikal
sikolohikal
moralistiko at
arketipal
6. Pagsusuri ng ilang piling nobela

a. Daluyong-
b. Ang Tondo man May Langit din-Andre Cristobal Cruz
c. Silang Nagigising ng Madaling Araw
d. Tutubi, tutubi, Huwag Kang Pahuhuli sa Mamang Salbahe ni Jun Cruz Reyes
e. Canal dela Reina-Liwayway Arceo
f. Banaag at Sikat –Lope K. Santos
g. Iba pang nobela




Pangwakas na Pagsusulit


Maikling kwento

Layunin
Paksang -Aralin
Bahagi I
Sanligang Kaalaman sa Maikling Kuwento
1. Natutukoy ang kahulugan, katangian at kalikasan ng maikling katha.
2. Natutukoy at natatalakay ang simula ng maikling kuwento.
3.Nailalarawan ang katangian ng bawat uri ng maikling kuwento.



4.  Natatalakay ang kasaysayan ng maikling kuwento.


5. Natutukoy ang tampok na manunulat na sandigan ng maikling kuwento.

Sanligang Kaalaman sa Maikling Kuwento
A. Ang maikling kuwento, kahulugan, katangian at kalikasan nito
B. Ang ugat ng maikling kuwento
1. Ang mitolohiya
2. Ang pabula
3. Ang parabula
4. Ang alamat
5. Ang kuwento ng bayan
6. Ang anekdota
7. Ang karaniwang kuwento

Kasaysayan ng Maikling Kuwento mula sa panahon ng 1571-1935
Panahon bago dumating ang Kastila
Panahon ng Kastila
Panahon ng Himagsikan
Panahon ng Aklatang Bayan
Panahon ng Ilaw at Panitik
Panahon ng Panitikan

Bahagi II
Sining ng Pagsasalaysay
1. Natatalakay nang pahapyaw ang iba’t ibang uri ng salaysay bilang hakbang na aralin sa pag-aaral ng maikling katha.
2. Napaghahambing ang mga katangiang inilalarawan ng bawat uri ng salaysay.
3. Nakapag-ulat ng halimbawang salaysay sa bawat uri




4. Makapulot ng mensahe o aral na nakapaloob sa kuwento.
5. Masagot ang mga tanong ukol sa kuwento.
6. Natutukoy ang implikasyon ng mga ito sa kasalukuyang buhay at sa lipunan.

7. Natatalakay ang mga sangkap ng maikling kuwento.
Sining ng Pagsasalaysay
A. Mga uri ng salaysay bilang hakbang na aralin sa pag-aaral ng maikling kuwento
1. salaysay na nagpapaliwanag
2. salaysay na pangkasaysayan
3. kathang pangkasaysayan
4. saysayin at alamat
5. pabula at parabola
6. salaysay na nakaraan
7. salaysay ng mga pangyayari
8. salaysay ng pakikipagsapalaran
9. salaysay ng paglalakbay
10. kathang salaysay
B. Ang Mga Sangkap ng Maikling Kuwento
1. Ang banghay – pagbibigay tuon sa simula at wakas pag-alam sa mga pangyayaring sumasalungat sa daloy o galaw ng katha.
2. Ang tauhan at ang kanyang suliranin ang tauhang bilog at tauhang lapad
3. Ang protagonista vs. antagonista
4. Ang tagpuan
5. Ang paningin
6. Unang panauhan
7. Ikatlong panauhan
8. Itinakdang obhetibo
9. Obhetibo
10. Tema
11. Ang pagpapahayag sa isang pangungusap
12. Ang pagpapahayag sa isang paglalahat
13. Ang pahiwatig at simbolo

Panggitnang pagsusulit
Bahagi III. Bahagi ng Maikling Kuwento
1. Naipaliwanag ang layunin sa pagsulat.
2. Nakaiipon ng katuturan ng maikling kuwento ayon sa iba-ibang manunulat.
3. Nakikilala ang iba’t ibang bahagi ng maikling kuwento.
4. Natutukoy ang bawat bahagi ng maikling kuwento sa akdang binasa.
Mga Bahagi ng Maikling Kuwento
1. Layunin sa pagsulat ng maikling kuwento
2. Iba’t ibang kahulugan ng maikling kuwento mula sa mga manunulat
3. Bahagi ng maikling kuwento
a. panimula
b. saglit na kasiglahan
c. suliranin/tunggalian
d. kasukdulan
e. wakas

Bahagi IV.Pagsusuri ng mga maikling kwento
1. Nakasusuri ng ilang kuwento batay sa ilang pamantayan.







2. Nasusuri ang implikasyon ng mga kwentong ito sa panahon ng pagkalikha nito at sa kasalukuyan

Pagsusuri sa mga sumusunod na maikling katha
1. Kuwento ni Mabuti – G. Edroza Matute
2. Mabangis na Lungsod – Efren Abueg
3. Walang Panginoon – Deogracias A. Rosario
4. Banyaga – Liwayway Arceo
5. May Buhay pa sa Looban – P. Dandan
6. Bunga ng Kasalanan
7. Aloha
8. Kasalan sa Nayon
9. Lupang Tinubuan
10. iba pang kwento
Bahagi V.
Pamamaraan sa Pagsulat ng Maikling Kuwento
1. Natatalakay ang mga katangiang dapat taglayin ng isang manunulat.
2. Natatalakay ang mga hakbang na dapat sundin at iwasan sa pagsulat ng isang kuwento.
3. Nakabubuo ng maikling banghay ng maikling kuwento.

Pamamaraan sa Pagsulat ng Maikling Kuwento
1. Pagmamasid sa buhay at lipunan sa pananaw ng manunulat
2. Mga tauhan: ang paglikha at paglalarawan
3. Ang banghay ng tunggalian
4. Diyalogo
5. Tema at Damdamin
6. Paningin ng mga pangyayari
* maaaring magsimula na ito sa bahagi IV.


Pangwakas na pagsusulit


Larong pangwika

Ang mga imbakan ng mga salita

Thesaurus \thi-'sȯr-əs\ n, pl -sau·ri \-'sȯr-"ī, -"ē\ or -sau·rus·es \-'sȯr-ə-səz\ [NL, fr. L, treasure,                                          collection, fr. Gk thēsauros] (ca. 1823)

1 : treasury storehouse
2 a : a book of words or of information about a particular field or set of concepts ; esp: a book of words and their synonyms b : a list of subject headings or descriptors usu. with a cross-reference system for use in the organization of a collection of documents for reference and retrieval
— the·sau·ral \-'sȯr-əl\ adj

            Ito ay kalipunan ng mga salita o mga impormasyon hinggil sa alinman sa mga laramngan ng kaalaman na                 kinabibilangan ng mga kahulugan o singkahulugan ng mga ito.
Dictionary \'dik-shə-"ner-ē, -"ne-rē\ n, pl -nar·ies [ML dictionarium, fr. LL diction-, dictio word, fr. L, speaking] (1526)
                1 : a reference source in print or electronic form containing words usu. alphabetically arranged along with                 information about their forms, pronunciations, functions, etymologies, meanings, and syntactical and   idiomatic uses
                2 : a reference book listing alphabetically terms or names important to a particular subject or activity      along with discussion of their meanings and applications
                3 : a reference book giving for words of one language equivalents in another
                4 : a computerized list (as of items of data or words) used for reference (as for information retrieval or word processing)
                Listahan ng mga salita at ng mga kahulugan na inihahanay at karaniwang iniaayos na paalpabeto.
Word vb
             convey, offer, submit; say, state, tell
Word n
            1 something that is said ‹didn't tell a word about his plans›
                        syn statement, utterance
                        rel announcement, declaration, pronouncement
            2 a pronounceable sound or combination of sounds that expresses and symbolizes an idea ‹be sure              you learn the meaning of each word
                        syn term, vocable
                        rel expression, idiom, locution, phrase

            Anumang sambitla na may kahulugan; galaw ng dila

In·dex \'in2  : a list (as of bibliographical information or citations to a body of literature) arranged usu. in                alphabetical order of some specified datum (as author, subject, or keyword): as a : a list of items (as topics   or names) treated in a printed work that gives for each item the page number where it may be found-                "deks\ n, pl in·dex·e
Appendix n
            1 additional material subjoined to a writing and especially a book ‹a dictionary with an appendix      of new             words›             syn addendum, codicil, rider, supplement; syn appendage, accessory, adjunct, appurtenance
                sor in·di·ces \-də-"sēz\ [L indic-, index, fr. indicare to indicate] (1561)

LARONG PANGWIKA
PAGSASANAY 1:  MGA SALITANG MAY KINALAMAN SA MANOK

Sagutin ang hinihinging salita ng mga bilang na pahalang at pababa.  Isulat ang sagot sa mga boxes na kinabibilangan nito.





1



















2























4


3










































5



















6


















7



















     Pahalang:                                                                         Pababa:
1.     Lalaking manok na may edad na                         1. Panabong na manok
2.    Taong nakalalamang sa labanan ng manok       4. Nagbibinatang manok
3.     Nagdadalagang manok                                         3.  Taong talunan sa labanan ng manok
  5.   Mga anak ng manok                                                5.   Labanan ng mga manok
  6.   Manok na batikan
  7.   Manok na nangitlog na

PAGSASANAY 1:  MGA SALITANG MAY KAUGNAYAN SA MANOK
Pangalan:  ___________________________________________   Puntos:  ___________  
Kurso at Taon:  ____________________
Oras ng Klase:  _________   SNumber:  _________

 








LARONG PANGWIKA
MGA PRUTAS AT GULAY

Hanapin ang salin ng mga prutas at gulay sa mga kahon.  Bilugan o kulayan ang mga nahanap na salita at isulat ito sa patlang. 














Maaaring hanapin ang mga salita sa mga sumusunod na direksyon:
 















































































































































































































soursoP                       __________________
        tuRnip                 __________________
 star frUit                    __________________
        juTe                    __________________
      limA bean             __________________
           String bean      __________________

    winged beAn                      ____________________
        Taro leaves         ____________________

         Gourd                            __________________
       plUm                                __________________
      veLvet fruit                       __________________
       wAx gourd                       __________________
         Young sesame seeds     __________________

radish                          __________________
edible fern                  __________________





LARONG PANGWIKA
PAGSASANAY 2:  MGA PRUTAS AT GULAY
Hanapin ang salin ng mga prutas at gulay sa mga kahon.  Bilugan o kulayan ang mga nahanap na salita at isulat ito sa patlang. 

P
G
A
L
A
B
A
N
O
S
E
L
H
Maaaring hanapin ang mga salita sa mga sumusunod na direksyon:
 
R
B
O
G
N
M
P
I
S
B
U
E
T
R
B
D
A
H
O
N
N
G
G
A
B
I
O
S
D
N
I
L
A
G
S
G
E
Y
M
S
N
B
U
T
B
E
I
O
M
U
U
S
A
A
E
T
K
K
U
L
A
M
O
T
N
Y
M
L
S
P
R
B
M
I
E
O
B
R
L
K
A
A
E
L
O
T
Y
W
K
D
U
I
M
K
B
B
H
S
E
A
N
A
P
S
R
U
N
E
N
L
A
I
D
H
P
U
I
A
W
B
T
G
Y
P
L
N
A
U
I
N
G
L
T
U
P
O
S
K
P
G
O
D
E
I
G
U
K
A
T
L
U
S
N
K
M
Y
S
E
H
Y
O
A
N
N
S
I
T
A
W
A
M
A
B
O
L
O
D
I
G
K
L
M
B
N
T
Y
U
T
E
O
D
H
L
A
U
A
I
T
N
O
R
E
L
I
N
G
A
S
O
S
I

soursoP                       __________________
        tuRnip                 __________________
 star frUit                    __________________
        juTe                    __________________
      limA bean             __________________
           String bean      __________________

    winged beAn                      ____________________
        Taro leaves         ____________________

         Gourd                            __________________
       plUm                                __________________
      veLvet fruit                       __________________
       wAx gourd                       __________________
         Young sesame seeds     __________________

radish                          __________________
edible fern                  __________________

PAGSASANAY 2:  MGA PRUTAS AT GULAY
Pangalan:  ___________________________________________   Puntos:  ___________ 
 Kurso at Taon:  ____________________
Oras ng Klase:  _________   SNumber:  _________

 








LARONG PANGWIKA
PAGSASANAY 3:  MALALAKI AT MALILIIT
Ayusin ang mga titik upang mabuo ang salita ayon sa kahulugan nito.  Isulat ang sagot sa patlang. 


1.       Malaking paruparo                                                 MROAPASI                   ______________
2.       Malalaking uri ng langgam                                  KAHITN                         ______________
3.       Malaking paniki                                                       AKBAYAN                     ______________
4.       Malaking isdang pandagat                     YALABEN                      ______________
5.       Malaking tao                                                             AHNETIG                       ______________
6.       Malaking bahagi ng katubigan                           RGKNAATAA                ______________
7.       Malaking bahay                                                        NANOMYS                    ______________
8.       Malaking ibong panghimpapawid                    ALAGI                            ______________
9.       Tawag sa malaking ahas                                        AWAS                           ______________
10.   Maliit na diwata                                 AAD                               ______________
11.   Maliit na aso                                                              UTTA                                       ______________
12.   Pinaliit na halaman                                                 NASOBI                         ______________
13.   Maliit na bahagi ng katubigan                            KALUB                           ______________
14.   Maliit na bahagi ng piso                                       TESONMI                      ______________
15.   Maliit na isda                                                            PISARNANA                 ______________