Research Samle 2

KABANATA 1

Introduksyon

            Ang panitikan ay kaakibat na ng ating buhay.  Araw- araw tayong bumabasa at sumusulat.  Minsan naman ay nanonood tayo ng mga pelikula o mga palatuntunan sa entablado.  Ang mga ito ay bahagi na ng ating buhay.  Ayon kay Lorenzana (2005), ang panitikan ay salamin ng kultura ng pangkat na nagmamay-ari ng mga akda. Sa mga akdang pampanitikan nakikita ang mga sitwasyong nagpapakita ng tunay na kaganapan sa buhay. Minsan, ang mga pangyayari sa akda ay kinuha mula sa mga tunay na pangyayari sa buhay at kung minsan, ang tao na rin ang lumilikha ng mga pangyayaring tinatalakay sa akda bilang pagpapaliwanag ng mga bagay-bagay at pangyayaring mahirap maunawaan o tanggapin kaya. Ang panitikan ay yaong walang kamatayan, yaong nagpapahayag ng damdamin ng tao bilang ganti niya o reaksyon sa kanyang pang- araw- araw na pagsusumikap upang mabuhay at lumigaya sa kanyang kapaligiran at gayundin sa kanyang pagsusumikap na makita ang Maykapal. Binanggit ni Dinglasan (2004) na ang panitikan ay maayos at makabuluhang pagpapahayag ng damdamin at paniniwala ng tao, pasalita man o pasulat hinggil sa mga bagay-bagay na may kaugnayan sa kanyang sarili o sa pakikitungo sa kapwa . 

Sa aklat na Panitikang Filipino nina Salazar  (1995),  tinalakay na ang panitikan ay ang kasaysayan ng kaluluwa ng mga mamamayan. Dito nasasalamin ang mga layunin, damdamin, panaginip, pag-asa, hinaing at guniguni ng mga mamamayan. Ang mga ito’y  nasusulat o binabanggit sa maganda, makulay, makahulugan, matalinghaga at masining na pahayag. Hindi lamang lumilinang ng nasyonalismo ang panitikan kundi ito rin ang nag-iingat ng mga karanasan, tradisyon at mga mithiin ng bawat indibidwal. Hinuhubog sa panitikan ang kagandahan ng kultura ng bawat lipunan.

Malaki ang nagawang impluwensiya ng panitikan sa kasaysayan ng daigdig ayon kay Salazar. Ito ay may dalang mahahalagang impluwensiya sa buhay, kaisipan at ugali ng tao sa   dalawang kalagayan. Ang una ay nagpapaliwanag ito sa kahulugan ng kalinangan at kabihasnan ng lahing pinanggalingan ng panitikan; at ikalawa ay nagiging dahilan ito upang paglapitin ang mga damdamin at kaisipan ng mga tao sa sandaigdigan at sila’y nagkakaunawaan at nagkakatulungan.

            May dalawang anyo ang panitikan, ang  tuluyan at patula. Ang tuluyan ay mga akdang nasusulat sa karaniwang takbo ng mga pangungusap samantalang ang patula ay mga akdang nasusulat sa paraang may sukat o bilang ng mga pantig, tugma at aliw-iw.         Ang bawat anyo ay may iba’t ibang uri na maaaring mapaghalawan ng mga pagpapahalagang pantao at pangmoralidad. Ayon kina Rubin (2005), ang tuluyang anyo ng panitikan ay nagpapahayag ng mga salitang isinasaayos sa mga talata. Kabilang sa tuluyan ang mga alamat, pabula, dagli, dula, salaysay, maikling kwento, nobela atbp. Samantalang ang patulang anyo ay nagpapahayag sa pamamagitan ng salitang isinasaayos sa mga taludtod. Kabilang sa tula ang mga liriko o pandamdamin kasama na ang mga awit, kurido, soneto, oda dasal at atbp.

Ang mga salawikain ay pasalitang panitikan na nasulat sa anyong patula.  Ang salaikain ay mga sinauna o katutubong anyo ng mga patulang anyo ng panitikan. Ayon kina Sauco (2004), ang mga salawikain ay mga butil ng karunungang hango sa karanasan ng matatanda, nagbibigay ng mabubuting payo tungkol sa kagandahang asal at mga paalala tungkol sa batas ng mga kaugalian. Patalinghaga ang mga nilalaman ng mga ito at pasalin-salin sa bibig ng mga tao. 

           

            May mga katutubong salawikain mula sa iba-ibang katutubong pangkat sa Pilipinas.  Dahil dito hindi lahat ng mga salawikain ay nauuanawaan ng mga tagabasa at sanhi nito ay maaring magkaroon ng suliranin sa pagpapaunawa ng kahulugan ng mga ito kung ang mga nabanggit na salawikain ay nasusulat sa iba- ibang lenggwahe.  Kaya naman, kailangang maisalin ang mga salawikain upang higit na maunawaan ang mga ito.

 Ayon kay Santiago (1976), ang pagsasaling- wika ay ang paglilipat ng mensahe mula sa isang wika tungo sa ibang wika ay maari ring ituring na isang syentipiko o maka-agham na paglalarawan. Ito ay isang kakayahang dapat malinang sa bawat indibidwal lalo na sa mga mag- aaral.  Sa pamagitan nito higit na maipararating ang mga ideya, saloobin o damdamin hinggil sa isang paksa o isyu.

May dalawang uri ng salin - literal at malaya.  Ayon kina Batnag at Petras (2009), ang literal na pagsasalin ay ang pagtutumbas ng orihinal na wika sa pinakamalapit na istrukturang gramatikal ng tagatanggap na wika. Samantala, ang malayang pagsasalin naman ay ang pagsasalin na may partikular na pag- unawa sa mensahe at isinasalin na wika. 

Ang pagsasaling- wika ay kinasasangkutan ng dalawang magkaibang wika.  Source language ang tawag sa wikang isinanasalin.  Target language naman ang tawag sa wikang pinagsasalinan.  Kung ang mga katutubong salawikain ay malilikom at maisasalin nang mahusay, ang  mga ito ay lubos na mauunawaan ng higit na nakararami at lubos na mapapahalagahan ang mga ito.

Bagamat hindi rin sapat na ang mga salawikain ay maisalin lamang upang maunawaan. Higit na mahalaga na masuri ang mga nilalaman nito dahil isang napakahalagang layunin ng panitikan ang maikintal ang mga kahalagahang pantao ng mga ito lalo na sa aspektong   pang moralidad.  Kaya, nararapat lamang na masuri rin ang mga katutubong salawikain sa moralistikong dulog.

Ayon kay Shandy (2007), ang dulog moralistiko ay naglalahad ng iba’t ibang pamantayang sumusukat sa moralidad ng isang tao – ang pamantayan ng tama at mali. Inilalahad din nito ang mga pilosopiya o proposisyong nagsasaad sa pagkatama o kamalian ng isang kilos o ugali ayon sa pamantayang itinakda ng lipunan. Sa madaling sabi, ang moralidad ay napagkakasunduan ayon na rin sa kaantasan nito.

Binanggit din ni Belvez (2000), na hindi sapat na maipakita at mapatunayan kung bakit at paano naging masining at malikhain ang isang akda kundi, higit na kailangang ipakita ang pamantayang moral na nakapaloob sa akdang sinusuri. Idinagdag pa niya na sa ganitong pagdulog, ang panitikan ay pinag- aaralan at ginagamit bilang instrumento ng pagbabago ng tao at maging ng lipunan. Binibigyang- diin sa pagdulog na ito ang layuning dakilain at pahalagahan ang kabutihan at itakwil ang kasamaan.

            Sa liwanag ng mga inilahad, nararapat lamang na pagtuunana ng pag-aaral ay pananaliksik ang mga iba’t ibang salawikain sa iba’t ibang pangkat sa pilipinas upang higit nating maunawaan ang bawat isa.

Ang panitikan, pagsasalin at pagsusuri ay mga larangan ng kaalaman na magkakaugnay- ugnay at nararapat pag- aralan.

PAGLALAHAD NG SULIRANIN

            Isinasagawa ang pag-aaral na ito upang sagutin ang mga sumusunod na tanong.

1.      Anu-ano ang mga salawikain ng mga katutubong Ilokano sa Barangay Bascaran, Solano, Nueva Vizcaya?

2.      Anu-ano ang mga salin ng mga salawikaing Iloko sa Filipino?

3.      Ano ang mga pagpapahalagang pangkatauhan at pangmoralidad  na nakapaloob sa mga salawikain?

KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL

            Ang paglikom, pagsasalin at pagsusuri ng mga salawikaing Iloko ay nararapat pagtuunan ng pansin sa pananaliksik at pag-aaral dahil sa kahalagahan nito sa mga sumusunod:

           

Mga mag-aaral sa sekondarya at tersyarya. Sa pamamagitan ng pag-aaral na ito    magkaroon sila ng kaalaman tungkol sa salawikaing Iloko ng mga Ilokano  sa Barangay Bascaran. Mapapalawak at mapapalalim ang paglinang ng kanilang karakter bilang indibidwal.

            Mga guro, lalo na ang mga gurong nagtuturo ng panitikan dahil ang mga salawikaing Iloko na nasuri sa paraang moralistiko ay makatutulong din sa kanilang pagtuturo ng pagpapahalagang pantao. Maipakikilala, mapalalawak o mapagyayaman nito ang kaisipan at karakter ng  mga mag-aaral sa pamamagitan ng pagbabahagi ng mga sariling salawikain.

            Mga mananaliksik, dahil ang mga malilikom na datos tungkol sa mga salawikaing Iloko ng Barangay Bascaran na masusuri sa paraang moralistiko ay makatutulong upang lalo pang mapayaman at mapalawak.  Sa pamamagitan nito ay mas marami pang mga mananaliksik ang makapagpapatuloy upang pag- aralan ang mga salawikain.

SAKLAW AT LIMITASYON NG PAG-AARAL

            Saklaw ng pag- aaral na ito ang pagtukoy sa mga salawikain ng mga katutubong Ilokano edad 60- 80 na nakatira sa Brgy. Bascaran, Solano, Nueva Vizcaya. Ang mga katutubong nabanggit ay iyong mga tumira sa nasabing lugar ng lima (5) o higit pang taon. Saklaw din nito ang pagsasalin ng salawikain mula sa wikang Iloko (source language) tungo sa Filipino (target language).  Susuriin din ang mga salawikaing naisalin upang matukoy ang mga pagpapahalagang moral na nakapaloob sa mga salawikain. Kabilang ang anim (6) na purok sa Brgy. Bascaran, Solano, Nueva Vizcaya.

            Isasagawa ng mga mananaliksik ang pagsasalin ng mga salawikain gamit ang literal, Malaya o idyomatikong pamamaraan ng pagsasalin. Ibabatay ng mga mananaliksik ang pagsasalin sa pagpapaliwanag na gagawin ng mga impormante sa kanilang salawikain.

BALANGKAS KONSEPTWAL

            Ang pag-aaral ng panitikan ay bahagi na ng kurikulum na dapat sundin. Ginagamit ang balangkas konseptwal upang lalong maintindihan o mapagsususunod-sunod ang mga gagawin.

KAHULUGAN NG MGA KATAWAGAN

Ang mga sumusunod na salitang ginamit sa papel na ito ay binigyang- kahulugan para sa ikalilinaw ng pag- aaral:

Panitikan. Ito’y pagpapahayag ng damdamin at kaisipan ng isang tao sa lipunan, sa pamahalaan,  sa kapaligiran, sa kapwa at maging sa Dakilang Lumikha (Santiago, 1980).

Mga kalipunan ng mga nasulat na akda. Maaaring Tuluyan o Patula.

Tuluyan. Ito ay naisulat sa karaniwang daloy ng pangungusap.

Patula.  Ito ay nasusulat sa paraang may sukat o bilang ng mga pantig, tugma at aliw-iw.

Salawikain. Mula sa mha pasalitang panitikan sa anyong patula. Ito ay mga bibig na nagsasaad ng matandang kaugalian,asal at gawi ng pinagtanungan.

Pagsasaling- wika. Ito’y paglilipat sa pinagsasalinang wika ng pinakamalapit na katumbas ng diwa o mensaheng isinasaad sa wikang sinasalin (Santiago, 1997).

Ito’y paglilipat ng isang  nakasulat na mensahe mula sa isang wika tungo sa ibang wika (Newmark, 1988).

Pagsasalin ng pinakamalapit na kahulugan ng mga salawikain mula sa wikang Iloko (source language) sa wikang Filipino (batay sa Tagalog, target language).

Malayang Pagsasalin. Pagsasalin na may particular na pag-unawa sa mensahe at isinasaling wika. Binabago ang pang- ibabaw na katangianng pahayag at pinananatili lamang ang mas malalim na lebel ng kahulugan.

Literal na Pagsasalin. Pagtutumbas ng orihinal na wika sa painakamalapit na istrakturang gramatikal at tagatanggap na wika.

Pagsusuring Moralistiko. Teoryang pampanitikan na ang sinusuri ay nakatuon sa kaasalan, kaisipan at damdamin ng mga tao.

Iloko. Ang lenggwahe ng mga katutubong Ilokano.

Ilokano. Tawag sa mga katutubong nakatira sa Bascaran.

Target Language. Tawag sa wikang pinagsalinan.

Source Language. Tawag sa wikang isinasalin.

Kaasalan. Nakapokus lamang sa Asal.

Research Sample 1 Fil 112

KASANAYAN NG MGA MAG- AARAL SA PAGSASALIN NG MGA TALATANUNGAN (QUESTIONNAIRE) PARA SA PANANALIKSIK

Nina

Rodelio C. Gauuan

Rosalie L. Navoa

Rowena G. Mendoza

Leilanie Christie O. Sagabaen

Hunyo 2013

I.  Panimula

           Ang pagsasalin ay isa sa mga gawaing kinakailangan ng halos lahat ng larangan at gawain ng tao.  Sa mga guro ay napakahalagang matutunan ito sa kanilang paggawa ng mga kagamitan sa pagtuturo, lalo na’t may mga babasahing sa wikang Ingles lamang nakasulat.  Sa mga mag- aaral naman ay mahalaga rin ito sa patuloy nilang paghahanap ng impormasyon sa iba- ibang mga teksto na nasusulat sa ibang wika.  Sa mga guro’t mag- aaral, ang pagsasalin ay napakahalaga lalo na sa larangan ng pananaliksik.

           Isa sa mga hakbangin ng unibersidad ay ang pinaigting pang pagsangkot sa mga guro at mag- aaral sa pananaliksik.  Inirerekomenda tungo sa patuloy na pagtuklas ng bagong kaalaman sa kani- kanilang larangan, kung hindi man ay para sa pagtugon ng mga suliraning nais bigyang kasagutan sa kasalukuyan. 

           Kaugnay nito, bilang tugon ng iba’t ibang schools ng unibersidad ay ang paglalakip ng asignaturang pananaliksik sa kani- kanilang mga kurikulum, at para sa lalo pang pagpapatibay ng hakbang na ito ay ang pagsusulong at paglalakip naman sa mga silabus ng gawaing  pananaliksik ng bawat departamento.  Ang ginawang paglalakip ay hindi lamang para sa mga asignaturang may kinalaman sa pananaliksik kundi gayundin halos sa lahat ng mga asignatura.

           Ang bawat mag- aaral na nasa ikaapat na taon ng pag- aaral ay kinakailangang tumugon sa mga pangangailangan ng kanilang kurso.  Isa sa mga pangangailangan na ito ay ang makabuo ng isang napapanahong pananaliksik.  Bunga nito, taun- taon ay maraming mag- aaral ang nagsasagawa ng pananaliksik.  Sila ay bumubuo ng mga talatanungan (questionnaire) na kinakailangan para sa kanilang pagkalap ng datos. 

           May mga mag- aaral na kumukuha ng mga datos at nagsasagawa ng pananaliksik sa mga komunidad.  Sa mga baranggay o minsan ay sa mga pampublikong lugar tulad ng mga pamilihang bayan at ospital.  Sa maraming pagkakataon, may mga respondents na nagpapatulong sa mga mananaliksik sa pag- intindi ng mga tanong na madalas ay nakasulat sa dayuhang wika.  Naging hamon ito sa mga mag- aaral na mananaliksik upang isalin sa wikang Filipino ang kanilang mga talatanungan.

           Ito ay isang senaryo na kailangang tugunin sa kasalukuyan.  Ang pag- intindi ng mga respondents sa mga tanong ng mga mananaliksik ay isang malaking bagay na dapat mabigyan ng solusyon.  Kapag ang mga tanong ay madaling maintindihan ng mga respondents  sa wikang madali nilang mabasa at maunawaan, maaaring makatulong ito sa lalong ikabibilis at ikatutumpak ng kanilang mga tugon.

           Kaya gumagawa ng hakbang ang mga mag- aaral na mananaliksik at ang mga talatanungan nila ay sinikap na maisalin sa Filipino.

           Mayroon bang ganap na kasanayan ng mga mag- aaral sa pagsasalin ng kanilang mga talatanungan?

           Kapag ang talatanungan ay naisalin sa Filipino, maaaring makapagdulot ito ng mabilis tumpak at tiyak na tugon mula sa mga respondents.  Gayunpaman, kapag ang talatanungan ay naisalin sa Filipino, ngunit ang ideyang nakapaloob dito ay lihis kung hindi man malayo sa nais ipahiwatig, hindi kaya ito magdudulot ng suliranin sa pagkuha ng mga tugon ng mga respondents?

           Samakatuwid, malaki ang epekto ng mahusay na pagsasalin ng mga talatanungan sa isang pananaliksik.  Ang pagsasalin ay kailangang mabigyan ng halaga para sa ikahuhusay pa ng isinasagawang pananaliksik.

           Sa mga nakalipas na taon, may mga mag- aaral na nagsisikap ayusin ang kanilang mga talatanungan – lalo na sa pagsasalin nito sa Filipino.  Naging kapuna- puna ang mga kamalian ng mga mag- aaral sa pagsasalin ng tekstong Ingles sa wikang Filipino.  Kung patuloy na mararanasan ang katulad na kamalian, patuloy din ang suliranin sa pagsasalin ng mga mag- aaral.

           Ang mga mag- aaral na nasa ikatlong taon ay kailangang maihanda para sa kanilang pananaliksik, samakatuwid, kailangan din silang sanayin sa pagsasalin ng talatanungan.

           Ano ang kasanayang taglay ng mga mag- aaral sa pagsasalin ng kanilang mga talatanungan?

           Kapag ang kasanayan ng mga mag- aaral sa pagsasalin ay hindi sapat, ano ang maaaring hakbang upang tugunin ang kahinaang ito?

          

II.  Layunin ng Pag- aaral

           Layunin ng pag- aaral na ito ang mga sumusunod:

1.      Nailalahad ang mga pananaliksik at ang mga talatanungan nito kaugnay ng pagsasalin ng mga tanong.

2.      Natutukoy ang kasanayan ng mga mag- aaral sa pagsasalin ng talatanungan ayon sa mga sumusunod:

a.       Pagsasalin ng mga salita

b.      Pagsasalin sa istruktura ng tanong

c.       Pagsasalin sa kahulugan ng mga tanong

3.      Nakapagpapanukala ng mga hakbang tugon sa mga mga kahinaan ng mga mag- aaral sa pagsasalin at tungo sa pagpapabuti pa ng mga kasanayan sa pagsasalin ng talatanungan.

III. Kahalagahan ng pag- aaral:

Para sa mga mag- aaral – ang pagiging handa o pagkakaroon ng kahusayan sa pagsasalin ng talatanungan ay magiging makabuluhan para sa ganap na pag- intindi ng mga tanong.  Kung matutuklasan at matukoy ang mga kasanayan ng mga mag- aaral sa pagsasalin, ito ay magiging dahilan upang bumuo ng manwal bilang batayan ng pagsasaling wika ng mga talatanungan, may malaking kahalagahan din ito upang sila ay maihanda para sa isang talakayan sa pagsasaling wika.

Para sa mga gurong magsasaliksik – makabubuti na makita / mapag- aralan ang mga kamalian sa pagsasaling wika ng mga talatanungan upang makabuo ng mga aralin na makatutugon sa mga kahinaang ito

Para sa mga tagapahala sa larangan ng pananaliksik – makatutulong ito sa pagpapabuti at pagsasaayos ng mga talatanungan sa pananaliksik.

IV. Saklaw at Limitasyon

            Ang pag- aaral na ito ay sumasaklaw sa pagtukoy sa kasanayan ng mga mag- aaral sa pagsasalin ng mga talatanungan na isinasagawa sa Taong Aralan 2013-2014 sa iba- ibang schools ng Saint Mary’s University.  Ang mga respondents ay ang mga piling mag- aaral na nasa ikatlong taon mula sa iba’t ibang schools na siyang magsasalin sa mga talatanungan ng mga mag- aaral na kasalukuyang nagsasagawa ng pananaliksik.  Kaugnay ng pag- aaral na ito ang pagwawasto ng mga guro sa mga kamalian ng mga mag- aaral sa pagsasalin. 

V. Balangkas Konseptwal

Mga mag- aaral na magsasagawa ng pananaliksik at bubuo ng mga talatanungan(3rd year)

Pagpapatupad,  pagpapatatag at pagpapalawak ng unibersidad sa gawaing pananaliksik

AY TUTUGUNIN NG

MAGPAPATUPAD NG PANANALIKSIK SA SA

AY TUTUGON SA

Mga guro sa iba’t ibang departamento / schools ng unibersidad

 

            Ang bawat mag- aaral ay kailangang tumugon sa mga pangangailangan ng kanilang mga kurso.  Isa sa mga pangangailangang ito ay ang makapagsagawa ng isang pananaliksik sa kani- kanilang mga larangan ng pinagkakadalubhasaan bago ang kanilang pagtatapos.  Sa ikahuhusay at ikatutumpak ng mga datos sa kanilang pananaliksik, sila ay bumubuo ng mga talatanungan (questionnaire).  Ang mga talatanungang ito ay nangangailangan na maisalin sa Filipino para mas mabilis na pag- unawa ng mga respondents.  Kung nauunawaan nang mabuti ng mga respondents  ang mga tanong, mas mahusay at tumpak ang tugon dito.  Samakatuwid, ang mga mag- aaral na nasa ikatlong taon ay kailangan ng maihanda sa pagsasalin ng mga talatanungan, gayundin ay matukoy ang kanilang kasanayan sa pagsasalin.

            Ang pananaliksik ng mga mag- aaral ay isa lamang sa mga gawaing kailangan nilang tugunin batay sa isang umiiral na memorandum.  Pinapatatag, pinalalawak at ipinapatupad ng unibersidad ang kahusayan ng mga mag- aaral at guro sa larangan ng pananaliksik.  Ang pananaliksik ay kailangang tugunin ng bawat isa, katunayan, ito ay inilalapat na sa mga gawaing pangklasrum kaya kasama na ito sa mga inilatag na bahagi ng pag- aaral sa mga silabus.  Ito rin ay lalo pang pinaiigting sapagkat iniaatas na rin na ang bawat mag- aaral ay nangangailangang makapagsagawa ng isang pananaliksik bago ang kanilang pagtatapos.  Kaugnay nito, sa layuning maging mas mataas ang kalidad ng mga pananaliksik ng mga mag- aaral, sila ay kailangang tumugon din sa mga hakbangin ng unibersidad.

VI. Mga Katawagan

Kasanayan	kaalaman ng mga mag- aaral sa pagsasalin ng talatanungan sa Filipino
Mag- aaral	mga piling mag- aaral na nasa ikatlong taon (3rd year) mula sa iba’t ibang schools
Pagsasalin	paglilipat ng katumbas na kahulugan ng mga salita at tanong mula sa wikang Ingles patungo sa wikang Filipino aktwal na pagsasalin ng mga mag- aaral na nasa ikatlong taon ng mga talatanungan na binuo ng mga kasalukuyang mananaliksik
Pananaliksik	maaaring asignatura ng mga mag- aaral mula sa ikaapat na taon, o mga gawaing pangklasrum
Talatanungan	questionnaire na binuo ng mga mag- aaral na kasalukuyang nagsasagawa ng pananaliksik

Kabanata 2

Literatura at Kaugnay na Pag- aaral

                Ang pagsasaling wika ay laganap na sa halos lahat ng larangan.  Isa itong kasanayan na kailangang matamo ng bawat indibidwal lalo na sa larangan ng akademya.  Anumang kaalaman sa iba’t ibang larangan ng kaalaman ay napayayaman at naipalalaganap sa maraming paraan.  Ang isa sa mga paraang ito ay ang pagsasalin. 

            Binanggit ni Santiago (2003) ang kahulugan ng pagsasalin batay sa paglalahad nina Nida at Taber.  Ayon dito, ang pagsasaling wika ay  muling paglalahad sa pinagsasalinang wika ng pinakamalapit na natural na katumbas ng orihinal – ang mensaheng isinasaad ng wika, una’y batay sa kahulugan, at ikalawa’y batay sa istilo. Binanggit din ni Santiago (2011) na ang pagsasaling wika ay binubuo ng pagtatangkang palitan ang isang nakasulat na mensahe sa isang wika ng gayon ding mensahe sa ibang wika.

                Malaki ang ambag ng pagsasalin sapagkat maaaring magkaroon ng mga kaalaman at mga karunungang sa nababasa at napag-anitikang nasusulat sa ibang wika, gayundin sa pamamagitan nito ay maaaring mapahalagahan ang kasaysayan at kultura ng iba’t ibang lipunan at lahi ng iba’t ibang bansa sa mga partikular na panahon at bukod pa dito ay mayroon itong pakinabang sa pagtuturo ng mga paksa at asignaturang malapit na kaugnay ng mga karanasan, kapaligiran, ugali at kaasalan ng mga mag-aaral.

            Isa sa mga pangunahing tungkulin ng Komisyon sa Wikang Filipino ayon sa Batas Republika Blg. 7104 ay ang pagtatatag ng isang dibisyong pagsasaling wika na gaganyak, magsasagawa at masiglang magtaguyod ng pagsasalin sa Filipino at sa iba pang mga wika sa Pilipinas.  Sa ulat ng Sentro ng Wikang Filipino (2008), sinabing malaki ang ginagampanan ng pagsasalin sa pananaliksik at ito ay nakapagbukas ng programang akademiko sa akademya.

            Sa ulat ng kumperensiya ng Unibersidad ng Pilipinas hinggil sa mga adyenda ng pananaliksik, binanggit ni De Villa (2010) ang mga larang ng pananaliksik na may kaugnayan sa pagsasalin.  Ayon sa kanya, kabilang dito ang mga teorya ng pagsasalin, kagamitan at kasaysayan ng pagsasalin sa Pilipinas, pagsasalin at mga institusyong panlipunan, pagsasalin bilang isang interdisiplinaryong larang, resepsyon ng pagsasalin, pagsasanay sa pagsasalin at pagsusuri ng pagsasalin.  Kanya ring inilahad bukod sa mga nabanggit na larang ng pananaliksik ay kailangan ding may mga proyekto at gawain upang lalo pang mapaunlad ang pagsasalin.  Ang ilan sa mga proyektong binanggit niya ay ang pagsasalin ng mga teksbuk na lubhang mahalaga sa pagkatuto ng mga estudyante sa bawat kurso, pagsasalin sa mga akdang teknikal sa larangan ng agham, matematika, agham panlipunan at ekonomiya, pagpapalakas ng pagsasalin bilang isang aralin o disiplina at pagpapalimbag ng mga dyornal sa pagsasalin.

            Samakatwid, kailangang mahikayat ang mga guro at mag- aaral na maging bahagi sa mga gawaing may kinalaman sa pananaliksik at pagsasalin sapagkat kapansin- pansin na malawak pa ang mga larang na kinakailangang saliksikin na may paksang pagsasaling wika. 

            Sa pag- aaral na ginawa nina Anglo at Ricafrente (2010) binanggit nila na isang malaking gampaning pambansa ang pagsasalin. Kailangan ang pagsasalin upang maipon ang lahat ng kaalaman at karunungan ng mundo tungo sa wika ng bansa. Idinagdag naman ni Ricafrente (2010) na ang pagsasaling-wika ay isang larang at sining na dapat pag-ukulan ng nararapat na pansin, kaya marapat lamang na alamin ang mga salik na nakapaloob dito.

            Kaugnay nito, binigyang pansin ni Anonuevo (2011) ang kahalagahan ng isang talatanungan sa pananaliksik.  Binanggit niya na sa pananaliksik ay kailangang mabigyang pansin ang mga tanong.  Ayon din sa kanya, ang tanong ay kailangang batay sa mga umiiral na datos na kailangan, kung paano ito isasakataga upang maitakda ang saklaw at lalim ng saliksik, at haba ng panahong ilalaan dito. Gayundin, ayon pa rin sa kanya ay kinakailangan ng mananaliksik na timbangin ang pagiging patas (subjective) at ang pagtanaw sa kung saang panig (subjective), ang ilalahad na datos.

            Hindi pa lubos na nasasaliksikang mga binanggit na larang sa pagsasaling wika, kaya masasabing bukas ang larangang ito sa gawaing pananaliksik lalo na sa larangan ng Filipino.

           

Kabanata 3

Metodolohiya ng Pag- aaral

I. Metodolohiya ng Pag- aaaral

           Sa layuning matukoy at mailahad ang kasanayan ng mga mag- aaral sa pagsasalin ng mga talatanungan, ang pananaliksik na ito ay ginamitan ng pamaraang palarawan (descriptive).  Ang pagsasalin ay batay sa mga pamantayang inilahad ni Santiago (2011).  Ang mga hakbang na susundin sa pagsasagawa ng pananaliksik ay ang mga sumusunod:

    Panimulang Gawain                   Pagsasagawa ng Sarbey                    Inaasahang Bunga

            (INP UT)                                     (PROCESS)                                   (OUTPUT)

Pagbuo ng mga mag-aaral ng mga talatanungan ng mga mag- aaral sa kasalukuyang semestre

Pagkalap / pangongolekta ng mga talatanungan sa bawat schools sa tulong ng mga research coordinators Pagpapasalin ng mga talatanungan sa mga mag- aaral na nasa ikatlong taon sa mga piling mag- aaral mula sa iba’t ibang schools Pagwawasto ng mga guro ng Filipino sa mga talatanungang naisalin.  Pagbibugay pansin sa mga sumusunod:   a. Pagsasalin ng mga       salita   b. Pagsasalin sa       pangungusap   c. Pagsasalin ng       kahulugan ng mga       pangungusap Pagtukoy sa kasanayan ng mga mag- aaral sa pagsasalin

Pagpapanukalang babasahin / manwal sa pagsasalin ng mga talatanungan Talakay / seminar / workshop sa pagsasaling wika sa mga mag- aaral na nasa ikatlong taon

Metodolohiya ng Pag-aaral

II.  Kaligiran ng pag- aaral

            Ang pag- aaral na ito ay isinagawa sa Saint Mary’s University ng Bayombong, Nueva Vizcaya sa Taong Aralan 2013-2014. 

III. Respondents at sampling method

            Ang mga respondents ng pag- aaral na ito ay ang mga mag- aaral na nasa ikatlong taon (3^rd year) mula sa iba’t ibang schools ng unibersidad.  Sila ay pipiliin sa paraang random.  Ang mga mag- aaral na ito ang magsasaling wika ng mga talatanungan ng mga mag- aaral na kasalukuyang nagsasagawa ng pananaliksik.

IV. Instrumento ng Pag- aaral

            Sa pagkalap ng mga datos, ginamit ng mga mananaliksik ang mga sumusunod:

Talatanungan

Mga talatanungang binuo ng mga mag- aaral na kasalukuyang nagsasagawa ng pananaliksik, Taong Aralan 2013-2014 Ito ang kasangkapang isinalin ng mga mag- aaral na nasa ikatlong taon (3rd year) mula sa iba’t ibang schools ng unibersidad