Isang halimbawa ng Sosyo- politikal - kultural na papel.

Ang sanaysay ay may karapatang pagmamay- ari ng blogger.  

MACHISMO:  Dis- ilusyon ng Pagkalalaki

Rodelio C. Gauuan

Ang paglikha ayon sa bibliya, mula sa ikalawang kapitulo ng Genesis ay naglalaman ng pangunahing kaisipan na ang unang tao ay si Adan. Si Adan ay nagmula sa alabok ng lupa.  Sunod na nilikha ang unang babai at ito ay si Eba na  mula sa tadyang ni Adan.  Binabanggit ng bibliya na dalawang kasarian lamang ang nilikha sa sanlibutan – isang lalaki at isang babai.  May tiyak na ginampanang papel ang lalaki gayundin ang babai.   

Kasarian at sekswalidad

Sa kontekstong sosyal ng kasalukuyang panahon, madalas na naipagkakamali ang kahulugan ng kasarian at sekswalidad.  Ayon kay Bartle (2013) at sa paliwanag mula sa artikulong inilathala de Guzman (2015), ang kasarian ay nahahati sa mga babai at lalaki.  Ang lalaki at babai ay natutukoy sa pamamagitan ng anatomya at sa biological inheritance na katangian ng isang tao. Ang sekswalidad naman ay ang self-representation ng isang tao.  Ibig sabihin, kung paano nakita ang kanilang mga sarili. Ang sekswalidad ng isang tao ay maaaring maging sa 'babai' ngunit maaaring makilala bilang ‘lalaki’.

Ang iba’t ibang bansa na may iba- ibang kultura, may tradisyunal na paniniwala na nagpapaiba sa pagiging lalaki at babai.  Iba- iba rin ang pagtingin sa sekswalidad.  Ito ay nagdudulot ng magkaiba- ibang pagsipat o konteksto sa kahulugan ng ‘pagkababai’ at ‘pagkalalaki’. 

Konteksto ng pagkalalaki

            Ano ba ang batayan ng pagiging lalaki? Ang machismo ay ang pagiging lalaki.   Tukuyin man ito bilang kasarian o sekswalidad, ang lalaki ay lalaki.  Ang konteksto ng pagiging lalaki na kilala ng marami ay ang pagiging malakas at may matipunong hubog.  Maikli kung magsalita at may matatag na paninindigan.  Ang isang ‘hindi’ ng isang lalaki ay nangangahulugang ‘hindi’ at ito’y hindi maaaring mabago.  Lalaki ang bubuhay sa isang pamilya at tagapagsupling upang mabuo ang isang pamilya at lipunan.  Sa pulitikal na pagtingin ayon sa kasaysayan, lalaki rin ang kilala na may nakahihigit na dami sa panunungkulan.

            Sa kultural na pagsipat, ang lalaki ay naaatas sa lalong mabibigat na gawain.  Sa usaping pag- iibigan, lalaki ang nagpapahayag ng paghanga, pag- ibig at sekswal na pagnanais.  Ang ganitong konsepto sa pagkalalaki ay napatunayan na sa panahon pa ng mga Kastila hanggang sa pagsisimula ng pagdating ng mga Amerikano sa bansa.    Ito ang konteksto ng pagkalalaki na kinamulatan ng marami.

Hindi lahat ng lalaki ay ‘lalaki’

           

            Kung ang mga konteksto ng pagkalalaki ay ibabatay sa mga kaisipang nabanggit, hindi magiging makatwiran ang pagsipat sa kahulugan ng ‘pagkalalaki’.  Hindi lahat ng lalaki ay ‘lalaki’.  Isipin na lang na may mga ama na tinaguriang lalaki dahil nakapagsupling ng labindalawang anak, nababalitaan din sa mga pahayagan at telebisyon na may mga amang umabuso sa kanyang anak na babai, o kaya ay lalaking nambugbog ng kanyang asawa, ina o kapatid na babai.  Minsan, sumisikdo ang ating damdamin dahil kagagalitan natin ang isang lalaki na sa kabila ng paghingi ng pagkain ng mga nagugutom na anak ay higit pang bibigyang halaga ang pag- inom ng alak kasama ang mga kapwa niya ‘lalaki’.  Lalo tayong nawawalan ng paghanga sa pagiging ‘lalaki’ ng isang lalaki dahil sa maraming pagkakataon, may mga lalaking pumatay sa kanyang sariling anak, kapatid o kaya’y magulang at mayroon ding mga lalaking nasangkot sa panggagahasa sa sariling anak.   Ito ay hindi sapat na batayan ng pagiging lalaki. 

Dis- ilusyon ng pagkalalaki

Maliwanag ang sinasabi ng palasak na sabing “Madali lang maging tao subalit mahirap magpakatao”. Ang pagiging tao ay likas na ngunit kung paano makisalamuha nang maayos sa kapwa ay sadyang napakahirap gawin.  Kung lalapatan ng ibang konteksto ang palasak na sabing nabanggit ayon sa konseptong sosyal (panlipunan) ng ‘pagkalalaki’, ganito ang magiging daloy sa pahayag: “Madali lamang maging lalaki, ang mahirap ay magpakalalaki.”

Nasusukat ba ang pagkalalaki?  O mayroon bang batayan ang pagiging lalaki? 

Madaling sagutin ang dalawang tanong na ito.  Maaari lamang sabihin ang mga bayolohikal na katangian ng isang tao at tiyak na itong masasagot. 

            Tayo ay nabubulag sa pagsipat ng kahulugan ng ‘pagkalalaki’.  May dis- ilusyong nagaganap sa pagdalumat sa panukatan ng pagiging lalaki.  Hindi pisikal na katawan ang sukatan ng pagiging ‘lalaki’.  Kung lahat ng tao sa mundo ay may genital na panlalaki napakadaling sabihin na siya’y lalaki.  Lalong hindi nasusukat ang pagkalalaki sa bilang ng naging kasintahan sapagkat hindi naman lahat ng may panlalaking genital ay may kasintahan.  Minsan iniuugnay din ang pagkalalaki sa bilang ng babaing pinaasa, pinaiyak at nabuntis – maling sukatan ng pagiging lalaki.   Ang mga action star na nakikipagsuntukan, nakikipagbarilan o kaya ay nakikipagkarerahan ay mga lalaki, ngunit ang gilas, tikas at pagiging agresibo ay hindi nangangahulugan at kailanma’y hindi dapat isipin na sukatan ng pagkalalaki.

            Sa kabilang dako, may mga lalaki na ang sekswalidad ay nakikita bilang isang ‘babai’.  Tinukoy ito ni Abbas et al (2015) na bisekswalismo.  Sinabi niya na ang bisekswalismo ay ang oryentasyong sekswal ng isang lalaki.  Maaaring ang hubog, ugali, pananalita, mental at sikolohikal na katangian ay nakikitang lalaki.  Ngunit sa oryentasyong sekswal  lalaki rin ang nais maging kapareha. 

            Marami ng kaso ang ganito sa bansa, laganap ang dis- ilusyon ng pagkalalaki sapagkat ang tuon ng lipunan ay ang sekswal na oryentasyon ng isang lalaki.  Ang lipunan ay tumitingin sa papel na ginagampanan lamang ng lalaki, nalilito ang lipunan dahil sa gender role conflict.  Naka- stereo type ang tingin ng lipunan sa kultural, pulitikal at sikolohikal na katangian ng lalaki.

Machismo ang tunay na pagkalalaki

           

            May mga bisekswal na higit pang ‘lalaki’ kaysa sa kinikilala ng lipunan at tradisyon na lalaking gumaganap sa papel ng pagiging ‘tunay’ na lalaki.  Naipakita ng mga bisekswal ang kalambutan ng puso ngunit may matatag na paninindigan.  Maawain sa  marami ngunit may malakas na pagtitiwala sa kapwa. 

            Mayroon ding mga lalaki na ang pisikal na hubog ay hindi iyong kinilalang may malaking katawan at malakas, ngunit naitaguyod nang maayos ang pamilya.  May mga lalaking hindi nakapag- aral at hindi maging pinuno ng isang lugar o kaya ng isang bansa, ngunit naipakita ang responsibilidad sa sarili, sa pamilya at sa kanyang kapwa.  May mga lalaking hindi makapagsalita sa harap ng galit na asawa ngunit naging matapat sa kanyang mga salita.   Maraming lalaking pinagtawanan sapagkat hindi sumama sa barkada ng ‘kalalakihan’ ngunit naipagmalaki dahil sa pagpapakita ng wagas na pagmamahal sa pamilya maging sa kanyang kapwa.

            Machismo, ito ang tunay na pagkalalaki.  Ang machismo ay ang pagkakaroon ng paninindigan, reponsibilidad, katapatan, pagmamahal sa sarili, pamilya at kapwa.  Ang machismo ay walang kinikilalang kasarian.  Ang machismo at ang pagiging lalaki ay walang basehan sa purong sosyolohikal, pulitikal, kultural at sikolohikal na konsepto kundi sa  kontekstong etikal.

May dis- ilusyon ng pagkalalaki at walang halaga ang pagiging lalaki kung ang konteksto ng lipunan ay ang pisikal at sekswal na aspeto lamang.  Maging marunong tayo sa pagsipat ng machismo at huwag mabulag sa maling pagsipat ng pagkalalaki sa kontekstong sosyal.

Sangunian:

            Abbas, B. et al. (2015)  Pagkabarako:  sikollohiya ng pagkalalaki.

Bartle, P.  (2013)  Pamamaraan sa pangkasariang istratehiya.  Retrieved October                        19, 2016  http://cec.vcn.bc.ca/mpfc/modules

Santos, A.  (2013). Ang pagiging lalaki.  Retrieved October 19, 2016                                               https://emrefendor.wordpress.com

            We Were Here (2011) Retrieved October 20, 2016  www.wattpad.com